Hãy cùng ITBee tìm hiểu về những nguyên lý cơ bản bạn cần nắm vững khi bắt đầu hành trình lập trình. Bằng cách nắm vững những nguyên lý này, bạn sẽ có thể tạo ra các ứng dụng mạnh mẽ, linh hoạt và dễ dàng bảo dưỡng.
1. DRY – Don’t Repeat Yourself
Nguyên lý DRY khuyên chúng ta không nên lặp lại cùng một đoạn mã trong toàn bộ chương trình. Nếu cùng một đoạn mã xuất hiện nhiều lần, bạn nên cố gắng tách ra thành hàm hoặc module riêng để tái sử dụng, giúp giảm lỗi và tăng tính tái sử dụng của mã.
Xem xét đoạn mã sau:
Đoạn mã này vi phạm nguyên lý DRY vì đoạn mã print(“Xin chào, ” + user + “! Rất vui được gặp bạn.”) bị lặp lại. Đoạn mã sau đây tuân theo nguyên lý DRY:
2. KISS – Keep It Simple, Stupid
Nguyên lý KISS khuyên chúng ta hãy giữ mã nguồn đơn giản nhất có thể. Một đoạn mã đơn giản dễ hiểu, dễ bảo dưỡng và ít có khả năng gây ra lỗi hơn một đoạn mã phức tạp.
Thay vì sử dụng thuật toán sắp xếp phức tạp, khi cần sắp xếp một danh sách nhỏ, bạn có thể sử dụng thuật toán sắp xếp nổi bọt đơn giản.
3. YAGNI – You Ain’t Gonna Need It
YAGNI khuyên chúng ta rằng không nên phát triển các tính năng mà bạn nghĩ rằng “có thể” cần trong tương lai. Thay vào đó, hãy tập trung vào việc phát triển những gì bạn biết chắc chắn sẽ cần.
Giả sử bạn đang phát triển một ứng dụng đơn giản cho blog. Thay vì dành thời gian để xây dựng một hệ thống quản lý người dùng phức tạp (vì bạn nghĩ rằng có thể cần trong tương lai), hãy tập trung vào việc xây dựng chức năng cốt lõi của ứng dụng.
4. SOLID
SOLID là một bộ nguyên lý thiết kế hướng đối tượng, bao gồm:
- S: Single Responsibility Principle (SRP): Mỗi class chỉ nên giữ một trách nhiệm.
- O: Open/Closed Principle (OCP): Phần mềm phải mở cho việc mở rộng nhưng đóng cửa cho việc sửa đổi.
- L: Liskov Substitution Principle (LSP): Các đối tượng trong một chương trình nên có thể thay thế cho những đối tượng của lớp cơ sở mà không làm thay đổi tính đúng đắn của chương trình.
- I: Interface Segregation Principle (ISP): Nhiều giao diện cụ thể tốt hơn là một giao diện chung.
- D: Dependency Inversion Principle (DIP): Các module cấp cao không nên phụ thuộc vào các module cấp thấp. Cả hai nên phụ thuộc vào abstractions.
Ví dụ minh họa:
- SRP: Nếu bạn có một class NhanVien có chức năng tinhLuong() và inNhanVien(), thì đó là vi phạm SRP. Hãy tách ra thành 2 classes: QuanLyLuong và InNhanVien.
- OCP: Một class HinhHoc có phương thức tinhDienTich() có thể mở rộng bằng cách thêm các class con như HinhTron, HinhVuong mà không cần sửa đổi HinhHoc.
- LSP: Nếu Chim là một lớp con của DongVat và bay() là một phương thức của DongVat, thì tất cả các Chim cần có thể bay(). Nếu Penguin (chim cánh cụt) là một Chim nhưng không thể bay(), thì nó vi phạm LSP.
- ISP: Thay vì có một Interface InAn với các phương thức inBW(), inMau(), in3D(), hãy tách ra thành InBW, InMau, In3D.
- DIP: Thay vì DatabaseService trực tiếp phụ thuộc vào MySQLDatabase, hãy để cả hai phụ thuộc vào DatabaseInterface.
5. Chia nhỏ vấn đề
Với mọi vấn đề lớn, hãy chia nó thành nhiều vấn đề nhỏ hơn và giải quyết từng phần một. Điều này giúp cho việc lập trình trở nên dễ dàng hơn và giảm bớt sự phức tạp.
Giả sử bạn muốn xây dựng một ứng dụng quản lý ngân sách gia đình. Thay vì xem xét vấn đề như một khối lớn, hãy chia nó thành các vấn đề nhỏ hơn như: xây dựng giao diện người dùng, xử lý đầu vào/đầu ra, tính toán ngân sách, lưu trữ dữ liệu, v.v.
6. Hiểu rõ yêu cầu
Trước khi bắt đầu lập trình, hãy đảm bảo rằng bạn đã hiểu rõ yêu cầu. Điều này giúp bạn tránh nhầm lẫn và thời gian lãng phí do sai hiểu.
Trước khi xây dựng một ứng dụng quản lý thư viện, hãy đảm bảo rằng bạn hiểu rõ những yêu cầu như: số lượng sách tối đa một người có thể mượn, thời gian mượn tối đa, cách xử lý sách quá hạn, v.v.
7. Luôn học hỏi và cập nhật
Lập trình là một lĩnh vực luôn đổi mới. Hãy luôn cập nhật kiến thức và kỹ năng mới của mình.
Ví dụ: Hãy đầu tư thời gian học hỏi và thử nghiệm với các công nghệ mới như AI, machine learning, blockchain, v.v. để cải thiện và mở rộng kỹ năng lập trình của bạn.
Cuối cùng, nhớ rằng lập trình không chỉ là việc biết cách viết mã. Đó còn là nghệ thuật giải quyết vấn đề, và những nguyên lý này sẽ giúp bạn nắm vững nghệ thuật đó. Hy vọng rằng bài viết này sẽ giúp bạn trở thành một lập trình viên tốt hơn.
Kết luận
Lập trình không chỉ là việc viết mã, mà còn là một nghệ thuật và khoa học của việc giải quyết vấn đề. Để trở thành một lập trình viên giỏi, nắm vững những nguyên lý mà chúng tôi đã trình bày ở trên sẽ là một bước tiến quan trọng.
Điều quan trọng nhất là không ngừng học hỏi và cải thiện kỹ năng của mình. Lập trình là một lĩnh vực đầy thử thách, nhưng cũng vô cùng thỏa mãn khi bạn vượt qua những thách thức đó.
Nếu bạn đang tìm kiếm một môi trường thúc đẩy sự học hỏi và phát triển của mình, ITBee Solutions có thể là lựa chọn tuyệt vời. ITBee không chỉ cung cấp một môi trường làm việc chuyên nghiệp, năng động mà còn tập trung vào việc phát triển kỹ năng và kiến thức của mỗi thành viên trong team.
Đến với ITBee, bạn sẽ có cơ hội học hỏi từ những anh chị đi trước đã có nhiều kinh nghiệm và chuyên môn sâu. Họ sẽ hướng dẫn bạn qua các dự án thực tế, giúp bạn nắm bắt vững chắc những nguyên lý lập trình và ứng dụng chúng một cách hiệu quả.
Nếu bạn đang tìm kiếm một cơ hội để tăng cường kỹ năng lập trình của mình, hãy tham gia ứng tuyển tại ITBee.
ĐỂ BIẾT THÊM THÔNG TIN CHI TIẾT, VUI LÒNG LIÊN HỆ:
Hotline: (+84) 948 810 812
Email: info@itbeesolutions.com
Website: https://itbeesolutions.vn/
Địa chỉ: 21 Lê Trung Nghĩa, Phường 12, Quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh
